Sunulan çalışmada organofosforlu insektisit chlorpyrifosun (CPF) ve avermectin
insektisitler olan abamectin (ABM) ve emamectin benzoatın (EB) Oreochromis niloticus’ta
hedef organ olarak seçilen karaciğerdeki antioksidan parametreler ve lipid peroksidasyonu
üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla balıklar CPF, ABM ve EB’nin 5.0 ve 10.0 ppb ortam
derişimlerinin etkisine 48 ve 96 saatlik süreler ile bırakılmış ve katalaz (CAT), süperoksit
dismutaz (SOD) ve glutatyon redüktaz (GR) enzim aktiviteleri ile glutatyon (GSH) ve
malondialdehit (MDA) düzeyleri belirlenmiştir.
İncelenen tüm biyokimyasal parametrelerde pestisite, ortam derişimine ve etki süresine
bağlı olarak önemli değişimlerin meydana geldiği belirlenmiştir. CAT aktivitesi CPF etkisinde
48 saatlik süre sonunda artış, 96 saatlik süre sonunda ise bir azalış göstermiştir. ABM etkisinde
her iki sürede ve yüksek ortam derişimlerinde CAT aktivitesi azalmıştır. EB’nin yüksek ortam
derişiminde ve ilk etkileşim süresi sonunda ise CAT aktivitesi artış göstermiştir.
SOD aktivitesi denenen tüm pestisitlerin etkisinde her iki etki süresinde de azalış
göstermiştir. GR aktivitesinin CPF, ABM ve EB’nin etkisinde 96 saatlik süre sonunda özellikle
de yüksek ortam derişimlerinde azaldığı belirlenmiştir.
GSH düzeyi CPF etkisinde 48 saatlik süre sonunda artarken; 96 saatlik süre sonunda
azalmıştır. ABM ve EB’nin etkisinde ise 96 saatlik süre sonunda ve yüksek ortam derişiminde
GSH düzeyinde azalış saptanmıştır. MDA düzeyi ise denenen tüm pestisitlerin etkisinde 96
saatlik süre sonunda ve yüksek ortam derişimde artış göstermiştir.
Sonuç olarak incelenen tüm parametreler üzerine pestisitlerin etkilerinin
CPF>ABM>EB şeklinde olduğu ve bu pestisitlerin O. niloticus’un karaciğer dokusunda
oksidatif strese neden olduğu belirlenmiştir.
In the present study, it was investigated effects of organophosphate insecticide
chlorpyrifos (CPF) and avermectin insecticides abamectin (ABM) and emamectin
benzoate (EB) on antioxidant parameters and lipid peroxidation in liver chosen as target
organ in Oreochromis niloticus. For this purpose fish were exposed to 5.0 and 10.0 ppb
of CPF, ABM and EB for 48 and 96 hours and activities of catalase (CAT), superoxide
dismutase (SOD) and glutathione reductase and levels of glutathione (GSH) and
malondialdehyde (MDA) were determined.
Significant alterations in all analyzed biochemical parameters were observed due
to pesticide, medium concentration and exposure period. In fish exposed to CPF, CAT
activity increased after 48-h whereas it decreased after 96-h. In higher concentrations, it
was observed CAT activity declined in 48- and 96-h ABM-exposed fish, whereas it
elevated in 48-h EB-exposed ones.
SOD activity showed a decrease in all the tested pesticide exposures after both
periods. Also CPF, ABM and EB caused a decline in GR activity after 96-h, especially
in their higher concentrations.
In CPF-exposed fish, although GSH level elevated after 48-h, it decreased at the
end of the exposure period. In 96-h ABM- and EB-exposed fish, GSH level declined in
their higher concentrations. It was observed an increase in MDA levels of fish exposed
to higher concentrations of CPF, ABM and EB for 96 h.
In conclusion, it was determined the effects of pesticides on analyzed all
parameters were as CPF>ABM>EB and these pesticides caused oxidative stress in the
liver of O. niloticus.
