Türkiye Cumhuriyeti anayasaları ışığında cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi

Abstract

Bu tez çalışması, Türkiye Cumhuriyetinde uygulanan hükümet sistemleri ile yakın tarihte uygulanmaya başlanan cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini anayasal zeminde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Anayasal alanla ilgili genel tablo ortaya konulduktan sonra demokratik hükümet sistemleri incelenmiş. Önce Osmanlı Devletinin son dönemlerinde görünen anayasal nitelik taşıyana gelişmeler değerlendirilmiştir. Akabinde Türk siyasal tarihinde uygulanan anayasalar ve hükümet sistemleri detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Anayasal yönetim sistemleri ve tarihsel gelişimleri, başkanlık ve ülkemizdeki hükümet sistemleri dünyadaki farklı örnekleri üzerinden kapsamlı olarak irdelenmiştir. Son dönemde Türkiye'de parlamenter sistemden kaynaklanan siyasal sorun ve istikrarsızlıklar ortaya konarak; cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin bu soruna çözüm olup olmayacağı tartışılmıştır. Ayrıca cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçiş sürecinde güncel siyasi ortam değerlendirilmiş, bu değerlendirmeler ışığında cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile ilgili anayasal ve hukuksal önerilerde bulunulmuştur. Son olarak yakın zamanda yürürlüğe konulan cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin detayları analiz edilmiş; tarihimizde uygulanan anayasa ve hükümet sistemleri ile olan benzerlikleri ve farklılıkları ortaya konulmuştur. Neticede, ülkemizdeki siyasal birikim çerçevesinde cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin Türkiye'de genel olarak sorunlara cevap veren ve uygulanabilir bir yönetim sistemi olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin uygulanması bizlere iyi taraflarını göstereceği gibi aksayan yönlerini de gösterecektir.

This study aims to evaluate previous governmental systems implemented in Turkish Republic and Presidental Governmental systems which has started to be implemented in the near future on constituonal basis. Democratic government systems are examined after the general picture about the constitutional field brought up. First, the constitutional developments in the last period of the Ottoman Empire were evaluated. Then, constitutions and governmental systems applied in Turkish political history were discussed in detail. Constitutional management systems and their historical development, presidential and governmental systems in our country have been examined extensively through different examples in the world. By putting forward the political problems and instability due to Parlimentary System in Turkey in recent period, whether the presidential government system would be the solution to this problem was discussed. In addition, the current political environment was evaluated during the transition to the presidential government system, In the light of these assessments, constitutional and legal proposals were made regarding the presidential government system. Finally, the details of the recently introduced presidential government system were analyzed, the similarities and differences with the constitutional and governmental systems applied in our history have been revealed. Consequently, conclusion that the presidential governmental system is an applicable system and can generally meet the requirements for solving the problems in Turkey within framework of politicalexperience in our country has been reached .The implementation of the presidential government system will show us its effective sides as well as its defective sides.