27 Mayıs Darbesi‟nin Türk romanına yansıması

Abstract

Çalkantılı dönemlerden geçen Türkiye'de, birden çok askerî darbe ve darbe girişimi yaşanmıştır. 27 Mayıs 1960 Darbesi, Türkiye Cumhuriyeti'nde yapılmış ilk askerî darbedir. Bu darbenin süreci, nedenleri ve sonuçları toplumsal krizlere ve çatışmalara neden olurken romancılara da önemli malzemeler sunmuştur. Türk romancısı yeni konulara açılmış ve bu mesele hakkında yorum yapabilecek konuma gelmiştir. Bazı romancılar 27 Mayıs'ı bir devrim niteliğinde kurgularken, bazıları da meseleye darbe gözüyle bakmış ve öylece kurgulamıştır. Roman, bir edebî tür olmakla beraber zengin sosyolojik bulgu sunan ve aynı zamanda yazarların düşünce dünyasını anlamak için kapı aralayan önemli bir veridir. Bu çalışmada, 27 Mayıs 1960‟tan günümüze kadar yayınlanmış romanlarda 27 Mayıs sürecinin ve 27 Mayıs'ın nasıl ve hangi bakış açısıyla işlendiği, yazarların daha çok hangi konular üzerinde yoğunlaştığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak söz konusu dönemin Türk romanına yansıması dönemin önemli olayları başlıklandırılıp romanların yayına çıkış tarihine ve siyasi ideolojik bakış açısına göre sıralanarak ilgili başlık altında değerlendirilmiştir. Böylelikle konuya bakış açısının nasıl verildiği ve tarihî seyri içerisinde, roman dünyasında zihinsel dönüşümün hangi yönde değiştiği görülmüştür.

Turkey, having gone through turbulent periods, has experienced many coups and coup attempts. The May 27, 1960 is the first coup staged in Turkish Republic. The process, causes and effects of this coup have both led to social crises and conflicts and provided novelists with substantial materials. Turkish novelists began to dwell on new subjects and reached a position where they can comment on this insurgency. While some novelists fictionalised May 27 as a revolution, some of them regarded the matter as a coup and fictionalised it in this manner. A novel is both a literary genre and a crucial data providing comprehensive sociological findings and helps us understand authors‟ sight of world. The aim of this study is to reveal how and in which perspective the May 27 process and incident have been treated and which topics authors have mainly focused in the novels published since May 27, 1960. In accordance with the purpose of the study, the reflection of the period on Turkish novel was adressed within the scope of the relevant topic by outlining the highlights of the period and sorting them regarding the publishing date and political-ideological viewpoints of novels. Therefore, it was seen how the viewpoint on the issue was represented and in which direction the cognitive transformation occurred in the world of novel.