Helal gıda tüketimine yönelik tutumların satın alma niyeti üzerindeki etkisi (Adıyaman örneği)

Abstract

İnsanlar yaşamlarını sürdürürken kendilerine belli sınırlamalar koymuşlardır. Bu sınırlamaların oluşmasında kişilerin inandıkları dinin etkisi büyüktür. Kişiler inançları doğrultusunda kendilerine verilen emirlerle hareket ederler. İslamiyette bu emirlerden birisi helal gıda kavramıdır. Helal gıda kavramı; çiftlikten reyona tamamıyla İslami kurallara uygun olarak hazırlanan ürünlere denmektedir. Diğer bir ifedeyle ürünlerin hammaddesinden, içine konulan gıda katkı maddelerine, fabrika üretiminden ve paketlenip hizmete sunulan kısımlarını kapsamaktadır. Helal gıda ilk önce gayri müslim ülkelerde yaşayan Müslümanların talebi doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Bu telep daha sonra Müslüman yoğun ülkelere kadar uzanmıştır. Gelişen sanayi ve teknolojiler doğrultusunda üretilen ürünlerin nasıl elde edildiği bilinmemektedir. Bundan dolayı tüketicilerin rahatlıkla alabileceği ürünleri arz etmek için firmalar helal gıda sertifikası almaktadırlar. Helal gıda sertifikası; yetkili kurumlar tarafından üretilen ürünlerin İslami kurallara uyması durumunda verilen belgedir. Türkiye‘de helal gıda kavramı uzun geçmişe sahip değildir. Son zamanlarda gelişme göstererek artık devlet kontrolünde ve devlete bağlı kuruluşlar tarafından da helal gıda sertifikası verilmektedir. Bu çalışma Adıyaman ilinde bulunan tüketicilerin helal gıda tüketim davranışını, helal sertifikalı gıda ürünü satın alma niyetini ve helal gıdanın tüketiciler için ne ifade ettiğini anlamak için yapılmış olup toplamda 388 geçerli anketten elde edilen veriler SPSS 20.0 programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlarda cinsiyetin helal gıda davranışında bayanlar lehine anlamlı fark oluşturduğu, evlilerin bekarlara oranla, orta yaş grubunun diğer yaş gruplarına oranla daha anlamlı fark oluşturduğu görülmüştür. Ayrıca ücretli çalışanlar, serbest çalışanlar ve ev hanımlarının da hassasiyetinin daha fazla olduğu görülmüştür. Aynı şekilde aylık geliri az olanların diğer gelir gruplarına oranla ve ilköğretim mezunlarının diğer eğitim durumu gruplarına oranla daha hassas olduğu da görülmüştür.

People have set certain limitations on their lives. The religion that people believe in has a great effect on the formation of these limitations. People act according to the orders given to them in line with their beliefs. One of these orders in Islam is the concept of halal food. Halal food concept; It is called products that are prepared completely in accordance with Islamic rules. In other words, it covers the parts of the products from raw materials, food additives, factory production and packaged and put into service. Halal food first emerged in line with the demand of Muslims living in non-Muslim countries. This demand was later extended to Muslim-dense countries. It is not known how the products produced in line with the developing industry and technologies are obtained. Therefore, companies obtain halal food certificate in order to supply products that consumers can easily buy. Halal food certificate; It is the certificate issued if the products produced by the authorized institutions comply with the Islamic rules. The concept of halal food in Turkey does not have a long history. Nowadays, halal food certificate is given by state control and state affiliates. This study was carried out in order to understand the consumption behavior of consumers in Adıyaman province, the intention of purchasing halal certified food products and the meaning of halal food for consumers and the data obtained from 388 valid questionnaires were analyzed by SPSS 20.0 program. According to the results obtained from the research, it was found that gender makes a significant difference in halal food behavior in favor of women, and married women make a significant difference compared to single age group and middle age group. In addition, the sensitivity of wage earners, freelancers and housewives was higher. Similarly, it was seen that those with low monthly income were more sensitive than other income groups and primary education graduates were more sensitive than other education groups.