Hepatit B hastalığı dünyada önemli bir sağlık sorunu olup, tedavisi için günümüzde
FDA onayı almış pek çok nükleozid anoloğu ilaç kullanılmaktadır. Çalışmamızda
kullandığımız entekavir de bunlardan biri olup, genotoksisitesi ile ilgili pek fazla
çalışma bulunmamaktadır. Çalışmamızda entekavirin genotoksik etkisini belirlemek
amacıyla, insan periferal lenfosit hücreleri in vitro kültür ortamında entekavirin üç farklı
konsantrasyonu (1,66 µg/ml, 3,33 µg/ml ve 6,66 µg/ml) ile 24 ve 48 saat muamele
edilmiştir. Çalışmamızda, 6,66 µg/ml konsantrasyonundaki entekavirin 48 saatlik
uygulamalarında yapısal kromozomal anomali ile kromozom anormalliği taşıyan hücre
sayısının arttığı ve istatistiksel olarak değerlendirildiğinde artışın önemli olduğu
saptanmıştır. Ayrıca, mitotik indeksin (MI) 24 ve 48 saatlik uygulamalarında düştüğü ve
bu düşüşün 24 saatlik uygulamalarda daha fazla olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra
entekavirin mikronükleus oluşumu üzerine kontrolden farklı bir etki göstermediği de
saptanmıştır. Ayrıca, entekavirin sadece 24 saatlik uygulamasının Nüklear Bölünme
İndeksi (NBI)’ini anlamlı olarak düşürdüğü belirlenmiştir. Sonuç olarak, entekavirin
yüksek dozda uzun süre kullanımının genotoksisiteye yol açtığı ve entekavirin
uygulanan ilk 24 saatte sitotoksik etki gösterdiği ve de hücrelerin daha sonraki süreçte
mitotik aktiviteyi tekrardan kazanarak bölünmeye devam ettikleri görülmüştür.
Hepatitis B is a major health problem around the world, and for treatment of this disease
many nucleoside anologue drugs received FDA approval are currently used. Entecavir,
used in our study, is one of these drugs and there isn’t any studies about it’s
genotoxicity in the literature. In the present study, human peripheral lymphocytes were
treated with three different concentrations (1.66 µg/ml, 3.33 µg/ml and 6.66 µg/ml) for
24 and 48 hours in vitro to determine the genotoxic effect of entecavir. In the present
study, the number of structural chromosomal anomalies and cells with chromosomal
anomalies increased in 6,66 µg/ml entecavir concentration for 48 hours treatment period
and it was found statistically significant. Also, the mitotic index (MI) decreased in 24
and 48 h treatments and this drop was found higher in 24 h treatments. Besides, it was
determined that the effect of entecavir on micronucleus formation was not different
from control. Also, entecavir decreased the Nuclear Division Index (NDI) in only 24 h
treatment periods significantly. In conclusion, it was seen that the prolonged use of
large doses of entecavir lead to genotoxicity and entecavir treated in the first 24 h lead
to cytotoxicity, and then cells gained mitotic activity again and continued to divide.
