Lise öğrencilerinin matematik öz-yetkinlik kaynaklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin matematik öz-yetkinlik kaynaklarının bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Bu araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Adıyaman merkezinde bulunan 4 farklı lisede farklı kademelerde öğrenim görmekte olan 600 öğrenci oluşturmaktadır. Bu araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Bu araştırmada, veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve bir adet veri toplama aracı kullanılmıştır. Lise öğrencilerinin matematik öz-yetkinlik kaynaklarının bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemeye çalışmak için Usher ve Pajares (2009) tarafından geliştirilen ve Türk kültürüne Kontaş ve Özcan (2017) tarafından uyarlanan Matematik Öz-yetkinlik Kaynakları Ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmada Matematik Öz-yetkinlik Kaynakları Ölçeğinin güvenirliği için ölçeği uyarlayan araştırmacılar tarafından 232 kişiden elde edilen veriler üzerinde hesaplanan Cronbach Alpha katsayısı doğrudan öğrenme deneyimi boyutu için α=.87, dolaylı öğrenme deneyimi boyutu için α=.85, sosyal cesaretlendiriciler boyutu için α=.95 ve fizyolojik durum boyutu için α=.94 olarak bulunmuştur. Verilerin analizinde, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testleri kullanılmıştır. Ayrıca anlamlı farkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için yapılan homojenlik (Levene Testi) testi sonucuna göre, varyansları eşit olduğu için çoklu karşılaştırma testi olan ve bilimsel araştırmalarda sıklıkla kullanılan Bonferroni ve Tamhane Post-Hoc testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, matematik öz-yetkinlik kaynaklarının matematik başarısı üzerinde yüksek düzeyde anlamlı bir yordayıcı etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin kız veya erkek olmasının matematik öz-yetkinlik kaynaklarından öğrencilerin matematik başarısını ve sosyal cesaretini anlamlı ve olumlu yönde etkilerken, öğrencilerin okul türlerinin farklı olmasının öğrencilerin öz-yetkinlik kaynaklarından matematik başarısını, doğrudan öğrenmesini, dolaylı öğrenmesini, sosyal cesaretini ve eğitim gördükleri fiziksel durumu anlamlı yönde etkilemiştir. Ayrıca öğrencilerin sınıf düzeyinin artmasının öğrencilerin öz-yetkinlik kaynaklarından matematik başarılarını, doğrudan öğrenmelerini ve sosyal cesaretlerini olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Öğrencilerin matematik öğretmenlerinin kadın veya erkek olmasının öğrencilerin matematik başarısını, doğrudan öğrenmesini, dolaylı öğrenmesini, sosyal cesaretini ve matematik dersi ile ilgili fiziksel durumlarını etkilemektedir. Araştırma sonucunda matematik başarısı açısından takviye matematik dersi alan öğrencilerin başarılarının takviye matematik dersi almayanlara göre yüksek olduğu ve etüt alan öğrencilerin okul kursunda ve özel derste matematik dersi alan öğrencilerden daha başarılı oldukları ortaya çıkmıştır. Anne eğitim durumu yükseldikçe öğrencilerin matematik başarıları, sosyal cesaretleri, dolaylı yoldan öğrenmeleri artmaktadır. Araştırma sonucu elde edilen bulguların başka araştırma bulgularıyla güçlendirilmesi için bu konuda daha fazla araştırma yapılması, araştırmanın Türkiye’nin farklı bölgelerine daha geniş örneklem grubu üzerinde gerçekleştirilmesi, öğrencilerin matematik öz-yetkinliklerini geliştiren eğitim programları düzenlenmesi ve öğrencilerin matematik öğretimi ile ilgili öz-yetkinliklerinin düşük olduğu durumlar belirlenip, bu durumun nedenleri belirlenmesi önerilebilir.

The aim of this study is to try to determine whether the math self-efficacy resources of high school students differ according to some variables. The study group of this study is composed of 600 students who are studying at different levels in 4 different high schools located in the center of Adıyaman in the academic year at 2018-2019. Research is a descriptive study in the screening model. In the study, one data collection tool was used as a data collection tool in addition to the personal information form. The Mathematical Self-Efficacy Scale developed by Usher and Pajares (2009) and adapted by Kontaş and Özcan (2017) to Turkish culture was used to determine whether the high school students' mathematics self-efficacy sources differed according to some variables. In this study, the Cronbach Alpha coefficient, calculated on the data obtained from 232 respondents by the scale-tailoring researchers to assess the reliability of the Mathematics Self-efficacy Sources Scale, was α = .87 for the direct learning experience dimension, α = .85 for the indirect learning experience dimension, α = .95 and for the physiological status dimension, α = .94. In the analysis of the data, independent groups t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) tests were used. In addition, according to the homogeneity (Levene test) test result which is made to determine the meaningful differences between the groups, the bonferroni and the posthoc test, which do not require the "equal number of samples" principle, which is a multiple comparison test and which is frequently used in scientific researches, is applied because the variances are equal. According to the result of the research, mathematics self-efficacy sources have a significant predictive effect on mathematics success at a high level. The fact that students are boys or girls affects the mathematics success and social courage of the students from the mathematical self-efficacy sources in a meaningful and positive way, the difference of the school types in the students has affected the mathematical success, direct learning, indirect learning, social courage and physical condition of the students. It also shows that as the class level of the students increases, the students have positive influence on the mathematical achievements, direct learning and social courage from the self-efficacy sources. The fact that mathematics teachers of students are male or female affects students' mathematical success, direct learning, indirect learning, social courage and physical conditions related to mathematics education. As a result of the research, it was found that the students who received supplementary mathematics education in terms of mathematics success were higher than the ones who did not receive supplementary mathematics education and that the studying students were more successful in the schooling course and the students who received special education mathematics education. As the education level of the mother increases, the mathematical achievements, social courage and indirect way learning of the students increase. Research results to be strengthened with the findings of other research findings for further research on this subject, carried out on a larger sample group to Turkey in different parts of the study, students math self-competence arranging develops educational programs and the students have low self-competence related to mathematics teaching situations can be determined and the reasons for this situation can be suggested.