Atatürk Baraj Gölü’nde Adıyaman şehir atıksularının oluşturduğu kirlilġin cyprinus carpio’daki bazı biyokimyasal parametrelerin kullanılarak değerlendirilmesi

Abstract

Atatürk Baraj Gölü, Türkiye’nin en büyük barajı olup Adıyaman Ģehrinden gelen kentsel, endüstriyel ve tarımsal atıksular tarafından kirlenmektedir. Bu nedenle sunulan çalıĢmada, Ağustos 2011’de barajın kirli ve temiz bölgelerinden örneklenen Cyprinus carpio türü balıkların kan dokusundaki bazı biyokimyasal parametreleri kullanarak baraj gölünün kirlilik durumunun belirlenmesi amaçlanmıĢtır. Balık örnekleri, Adıyaman Ģehrinin kanalizasyon atıklarının baraja arıtılmaksızın doğrudan boĢaltıldığı Sitilce bölgesi ile göreceli olarak temiz olan Samsat bölgesinden alınmıĢtır. Balıkların serumundaki biyokimyasal parametrelerin analizi otoanalizatör cihazlar kullanılarak yapılmıĢtır. Samsat bölgesinden örneklenen balıklarla karĢılaĢtırıldığında Sitilce bölgesinde örneklenen balıkların serumundaki alanin aminotransferaz, aspartat aminotransferaz, alkalen fosfataz ve laktat dehidrojenaz enzim aktiviteleri ile kortizol, glukoz ve potasyum düzeyleri daha yüksek bulunmuĢken total protein, kolesterol, kalsiyum, sodyum ve klor düzeyleri daha düĢük bulunmuĢtur. AraĢtırma sonuçları, Atatürk Baraj Gölü’nün arıtılmamıĢ atıksulardan olumsuz etkilendiğini ve barajın kirlilik yükünün azaltılması için Sitilce bölgesine bir atıksu arıtma tesisinin kurulması gibi etkili önlemlerin alınması gerektiğini göstermektedir.

The Atatürk Dam Lake, the largest dam lake in Turkey, has been contaminated by domestic, industrial and agricultural effluents coming from Adiyaman city. Therefore, in the present study, it was investigated the pollution in this reservoir using biochemical parameters in serum of Cyprinus carpio collected from polluted and unpolluted areas in the dam lake in August 2011. Samples of fish were collected from Sitilce site where Adiyaman city untreated wastewaters discharged into Atatürk Dam Lake, and Samsat site considered a reference site. The biochemical parameters in blood serum of fish were analyzed using biochemical autoanalyzers. The activities of alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, alkaline phosphatase and lactate dehydrogenase and levels of cortisol, glucose, and potassium increased while total protein, cholesterol, calcium, sodium, and chlorine levels decreased in fish from Sitilce site when compared to Samsat site. The present results indicate that the Atatürk Dam Lake is affected by untreated wastewater discharges and that therefore the effective measures must be taken such as setting up of a wastewater treatment plant in Sitilce site to reduction of the dam lake pollution load.