İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematiksel ve olasılıksal muhakeme becerilerinin incelenmesi

Abstract

‘Düşünebilme yeteneği’, bireyin olaylardan anlamlar çıkarıp mantıklı kararlar verebilmesini sağlayan bir özelliğidir. Düşünebilme yeteneğini geliştirmeye yardımcı olan en önemli araçlardan biri de matematiktir. Bu nedenle matematik, zihnin bir gereği olan düşünme eylemini içermektedir. Düşünme eyleminin çok üzerinde bir uğraş olan matematiksel muhakeme ise, ilgili olay, problem ya da durumun tüm yönlerini ele alıp mantıklı bir sonuca varma işidir. Bu süreçte alınan kararların ve ulaşılan sonuçların etkililiği, genellikle belirsiz olayların meydana gelme olasılıklarını belirlerken yapılan muhakemelere bağlıdır. Çünkü olasılıksal muhakemede bulunabilmek; derin, dikkatli, eleştirel ve sezgisel düşünmeyi, güçlü bir matematiksel dile sahip olmayı, mantıklı tahminlerde ve muhakemelerde bulunmayı gerektirir. Dolayısıyla matematiksel ve olasılıksal muhakeme becerileri birlikte kullanılarak daha etkili kararlar verilebilir. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematiksel muhakeme ve olasılıksal muhakeme beceri düzeylerini belirlemek ve aralarındaki ilişkiyi tespit etmektir. İlişkisel tarama modellerinden korelasyonel modelin kullanıldığı bu araştırma, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki bir ilin üç farklı okulunda okuyan 167 ilköğretim 7. sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak, literatürden faydalanılarak geliştirilen “Matematiksel Muhakeme Beceri Düzeyi Belirleme Ölçeği” ve “Olasılıksal Muhakeme Beceri Düzeyi Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler uygun yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunun matematiksel muhakeme becerileri ile olasılıksal muhakeme becerilerinin orta düzeyde olduğu ve bu iki beceri arasında pozitif yönde yüksek bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

‘Thinking ability’ is an individual’s feature for providing him/her to make logical decisions by inferring from events. Mathematics is one of the most important tools for aid in developing thinking ability. For this reason, mathematics involves thinking action which is a need for mind. Mathematical reasoning that is an endeavor over thinking action is an act of making logical decisions by considering all aspects of relevant events, problems or cases. The effectiveness of these decisions made in this process generally depends upon the reasonings while determining the probabilities of uncertain events. Since probabilistic reasoning requires deep, critical, careful and intuitive thinking, having a strong mathematical language, making logical predictions and logical reasoning. Therefore, more effective decisions can be made by employing mathematical reasoning skills and probabilistic reasoning skills. The aim of this study is to examine the level of seventh grade students’ mathematical reasoning and probabilistic reasoning skills and to determine the relationship between these two skills. The currrent study was conducted through correlational model from relational screening models in 2010-2011 school year and carried out with 167 seventh grade students studying at three state primary schools located in a province of the Southeastern Region of Turkey. Data were gathered from students’ responses to the two scales developed by researcher with the help of literature, one of which was “The Scale for Determining the Level of Mathematical Reasoning Skill” and the other was “The Scale for Determining the Level of Probabilistic Reasoning Skill”. When analyzing the data, it was determined that most of the participants had medium level regarding mathematical reasoning and probabilistic reasoning skill and also a high positive correlation between these two skills was found.