Tarih yazının icadı ile olay olmaktan olgu olma sürecini tamamlayan bilgileri insanların gelecek nesillere aktarmalarında yardımcı olan bilimdir. Osmanlı Devletinde hukuk kuralları hem şer’i hem de örfi hukuk kuralları için birbirini tamamlayan bütündür diyebiliriz. İşte burada şer’i hukuk kurallarına göre şekillenen kadı hükümlerinin kayıt edildiği aynı zamanda dönemin sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasi durumunun da anlaşılmasına kapı açan bu belgelerin varlığı oldukça kıymetlidir. Yerel tarih araştırmalarında kadı defterlerinin kaynak teşkil edeceğinin erken dönem örneklerini Halil İNALCIK ve ilk örneklerini Mustafa Çağatay ULUÇAY - İbrahim GÖKÇEN’in verdikleri bilinmektedir. Tarihçiye burada düşen ise incelemeleri yaparken objektif ve bilimsel olmaktır.
Bu çalışma 246 numaralı Hısn-ı Mansur (Adıyaman) H.1329/ M. 1911 71-140 sayfalarını transkripsiyon ve değerlendirilmesidir. Osmanlı Devleti hukuk kurallarına kısaca değinip kadılık ve kadı sicilleri hakkında bilgi vermeye çalıştık. Hısn-ı Mansur, kadılık, şer’iye mahkemelerine ve daha önce Hısn-ı Mansur hakkında yapılmış çalışmalar hakkında da kısaca bilgiler verildikten sonra defter değerlendirilmiştir. Defterde adı geçen mahalle, köy, dava türleri, meslekler ve resmi görevliler tablolar halinde sunulmuştur. Transkripsiyon yörede yaşayan halkın geçim kaynağı, etnik köken farklılıkları, dini farklılıklar ile anlaşmazlık türleri ve sebepleri hakkında bilgiler vermektedir.
It is the science that helps people transfer the knowledge to the next generations.
In the Ottoman Empire, the rules of law are both complete and complementary laws for
all legal rules. Here, the existence of these documents, which are shaped according to
the rules of law, are opened, and the social, economic, cultural and political situation of
the period is understood. Halil İNALCIK and the first examples of the early examples
of the women's books will be the source of the local history researches. Falling into the
historian here is to be objective and scientific.
This study is the transcription and evaluation of Hısn-ı Mansur (Adıyaman)
H.1329 / M. 1911 71-140 pages 246. We briefly touched on the legal rules of the
Ottoman State and tried to provide information about the women's and women's
records. The book was evaluated after brief information was given about Hısn-ı Mansur,
Kadilik and Şiler courts and Hısn-ı Mansur. The neighborhoods, villages, case types,
professions and officials mentioned in the book are presented in tables. Transcription
gives information about the livelihood of the people living in the region, differences of
ethnic origin, religious differences and types of disputes and their causes.
