Türkiye İşçi Partisi’nin geçirdiği siyasal dönüşüm süreçlerinin arka planı (1961-1969)

Abstract

Bu çalışmada Türkiye İşçi Partisinin (TİP) Türkiye sol siyasal yaşamındaki yerinin ve bıraktığı siyasal mirasın izinin sürebilmesi için geçirdiği siyasal dönüşümlerin arka planı aydınlatılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla TİP öncesi faaliyet gösteren sol siyasal yapılar dönemsel olarak ele alınarak bu siyasal oluşumlardan etkin olanlar mercek altına alınmıştır. Bu incelemeyle TİP‟e tesir eden sol siyasal mirasın tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Partinin kuruluş sürecindeki siyasal atmosfer tariflenmeye çalışılarak partinin kuruluş dönemi ve sonrasında yerleştiği siyasal zeminin tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Daha sonra partinin yerleştiği zemindeki değişimlere gerekçe teşkil eden 1961-1969 yılları arasındaki siyasal faaliyetleri, girdiği seçimler ve sonuçları ile kongreler ve kurultaylar gibi önemli kırılma noktaları kronolojik olarak ele alınarak TİP’in diğer sol parti ve oluşumlarla girdiği siyasal tartışmalar ve neticeleri üzerinde durulmuştur. Ortaya çıkan tabloya bakıldığında ise, TİP’nin de mensubu olduğu sol-siyasal yapılanmaların kendi içerisinde bölünme eğiliminin yüksek olduğu ve siyasal gelişmelere göre partilerin yeniden yapılandırdığı kongre ve kurultayların ihraçlar veya tasfiyelere sonuçlandığı gözle görülür bir şekilde ortaya çıkmıştır.

In this study, background of political transformation of Turkey Worker Party (TĠP-Türkiye ĠĢçi Partisi) was sought to enlighten in order to trace its position and legacy among leftist polity. To do so, previous leftist political parties and groups which were effective in the political life of Turkey have been chronologically taken under examination. In due course, inherited leftist legacy which was infiltrated into TĠP has been determined. Following that, by picturing political atmosphere in which TĠP was established, foundation process and the ground on which TĠP was formed are analyzed. Eventually, from the commencement of the Party in 1961 to the last party congress in 1969, breaking points such as its political activities, general, senate and local elections that it participated and their results, ordinary and extraordinary party congress, and its relations with other leftist socio-political groups have all taken under microscope. The results of these examinations are emphasized. The scene coming out of this examination indicates that party congress and general assemblies in which political parties should evolve in accordance to the political and social developments generally ended with disagreements and followed up with exportations or discharges of internal oppositions