Türkiye’de bağımsız idari otoriteler ve Rekabet Kurumu örneği

Abstract

Bağımsız İdari Otorite (BİO), kamu yönetimi anlayışındaki değişim doğrultusunda devletin üretici kimliğinden ayrılarak oluşan boşluğu doldurmak üzere denetleyici ve düzenleyici bir kimliğe bürünmesiyle öncelikle ABD‟de ve Kıta Avrupası‟nda ortaya çıkmıştır. Türkiye‟de ise 24 Ocak 1980‟de serbest piyasa ekonomisine geçişle birlikte önce 1981 yılında Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kurulmuş ardından 1994 yılında ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (RKHK) ile Rekabet Kurumu (RK)‟nun oluşumuna dair yasal dayanak oluşturularak 1997 yılında RK göreve başlamıştır. Çalışmada ilk olarak BİO kavramı tanımlanmış ve BİO‟ları ortaya çıkaran nedenler açıklanmıştır. Değişen kamu yönetimi anlayışında BİO‟nun ortaya çıkış sürecinden bahsedilmiştir. Türkiye‟de faaliyet gösteren on BİO‟dan RK dışındaki dokuzunun oluşumları, örgüt yapıları ile görev ve yetkileri açıklanmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise rekabet olgusu ve gelişiminden bahsedilmiş, daha sonra RK‟nin kuruluşuna, amaç ve hedeflerine yer verilerek, vizyon ve misyonu, yetki ve sorumlulukları, işlevleri, temel politika öncelikleri açıklanmıştır. Kurumun örgüt yapısından bahsedilerek, yasaklarına, hizmet birimlerine, personelin statüsüne, ücret ve mali haklarına, kurumun gelir kaynaklarına ve denetimine yer verilmiştir.

The Independent Administrative Authority (BİO) emerged primarily in the United States and continental Europe, under the supervision and regulatory identity of the government to fill the void created by the separation of the producer identity from the identity of the public administration. In Turkey, on January 24, 1980, with the transition to the free market economy, the Capital Markets Board (CMB) was first established in 1981 and a legal basis for the formation of the Competition Authority (RK) and the Law on Protection of Competition (RKHK) In 1997, RK began to refer to it. In this study, first the concept of BİO was defined and the reasons that revealed PfP were explained. In the changing public administration concept, the process of emergence of BİO is mentioned; BİO‟s characteristics, authorities, inspections, BİO‟s in other states are explained. Ten BİO activities in Turkey explain the formation of the nine outside the RK, the organizational structures and the duties and authorities. In the last part of the study, the case and development of competition were mentioned and then the vision and mission, authority and responsibilities, functions and basic policy priorities were explained by setting up the RK, its aims and objectives. The structure of the institution is mentioned in terms of organization, its prohibitions, service units, personnel status, wages and financial rights, institution's income sources and supervision.