İlkokul 3. sınıf fen bilimleri ders kitabının yapılandırmacılık ve bilimsel süreç becerilerini geliştirmesi açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada ilkokul 3. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabının yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygunluğu ve bilimsel süreç becerilerini destekleme niteliği incelenmiştir. Kitabın yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygunluğu incelenirken; yapılandırmacı öğrenme yaklaşımını temsil edecek ölçütler ve bunların nasıl tespit edileceği kontrol listesi araştırmacının ön izni alınarak kullanılmıştır. ilkokul 3. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı temin edilerek doküman incelemesi yapılmıştır. Bu ölçütlerin kitapta bulunan 7 üniteye göre frekans yüzdeleri hesaplanmıştır. Kitabın bilimsel süreç becerilerini geliştirmesi açısından incelenmesi sürecinde ise; etkinliklerin hangi bilimsel süreç becerisini geliştirmeye yönelik olduğu, alan yazın taraması sonucunda oluşturulan kuramsal çerçeve ışığında tespit edilmiştir. Tüm etkinlikler incelendikten sonra her beceriye hangi ünitede ne kadar yer verildiğini gösteren frekans tabloları hazırlanmıştır. Kitabın yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygunluğunun incelenmesi sonucunda, ölçütlere rastlanma sıklığının ve oranlarının birbirinden çok farklı olduğu tespit edilmiştir. Bu durum; ilkokul 3. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabının yapılandırmacı öğrenme ölçütlerinin tamamını yansıttığını fakat ölçüt oranlarındaki dağılımın sistematik olmaması, kitabın bazı ölçütler açısından kısmen yeterli olduğunu göstermektedir. Bilimsel süreç becerilerini destekleme niteliğinin incelenmesi sonucunda ise; bazı bilimsel süreç becerileri geliştirici etkinliklere sıklıkla rastlanılmasına rağmen bazı becerilere hiç rastlanmayışı kitabın bu becerileri geliştirmede yetersiz olduğunu göstermektedir.

The present study examines the congruence of the Science Book of the primary 3rd grade with the constructivist learning approach, and its quality in terms of supporting scientific processes skills. The study was carried out under two sections; its congruence with constructivist learning approach and its quality in supporting the scientific processes skills. While examining the congruence of the book with constructivist learning approach, the criteria which represent the constructivist learning and also required for assessment in textbooks were collected from the available literature. The assessment instrument developed by Akkocaoğlu (2009) was used to analyze the primary school 3rd grade science book in document analysis method. Frequencies of these criteria were determined for each of the seven units in the textbook. As for the book‟s support to development of scientific process skills, activities were classified according to their contributions to the skills in the process in the light of the available studies. Following the examination of all the activities, the frequencies of the skills in each unit were tabulated. Examination of the book in terms of its support to constructivist learning showed not only an uneven distribution among themselves but also in frequencies of criteria between the units. This implied, although the book covered all the criteria required for constructivist learning, due to the distribution rate of the criteria, it proved to be partly effective. As for the book‟s supporting scientific processes skills, certain skills were found to be covered repeatedly while some were rarely found or not at all, which meant the book was found not efficient enough.