Mecmû’a-i Eş’âr Selimiye Kütüphanesi 22 sel 2196 (inceleme-metin-dizin)

Abstract

Eski Türk edebiyatında bir hazine hüviyeti taşıyan mecmualar, edebiyatımızın karanlık kalan pek çok değerini günümüze taşıması bakımından önemi haiz eserlerdir. Bu açıdan mecmuaların incelenmesi, edebiyat tarihinin yanı sıra kültür tarihi açısından da önemlidir. Bu noktadan hareketle çalışmamızda, Selimiye Kütüphanesinde 22 Sel 2196 numara ile kayıtlı bulunan “Mecmû‛a-i Eş‛âr" adlı eser incelenmiştir. 19. yy şairi Ahmed Bâdî tarafından tertip edilmiş olan mecmua, 6-19. yüzyıllarda yaşamış olan 152 şairin şiirlerini ihtiva etmektedir. Mecmuada ayrıca Farsça, Arapça şiirler ile mensur bölümler de bulunmaktadır. Mecmua’da, redif ve vezin esas alınarak tertip edilen birtakım bölümler olmakla beraber mecmuanın bütününde belli bir sistemin takip edildiği söylenemez. Bu çalışmada, mecmuanın çeviriyazısı yapılmış, mecmuda yer alan şairlerin şiirleri ulaşılabilen yayımlanmış divanlarla karşılaştırılmış, farklılıklar dipnotlarda belirtilmiş, tablolar yardımıyla şairlerin yaşadıkları yüzyıl, şiirlerinde kullandıkları vezinler ve şiirlerin nazım şekilleri gösterilmiştir. Ayrıca mecmuda Nâbî ve Âlî’ye ait münşeatların da çeviri yazıları yapılmış, yayınlanmış eldeki çalışmalarla karşılaştırılmıştır.

The magazines which are identified as the treasures in ancient Turkish literature are significant Works in thet they shed light on unglighted values of our literature. The research on the magazines from this perspective is important not only for literature history but also culture history. Depenting on this point the work called “Mecmua-i Eşâr”, which is recorded in Selimiye Librariy with the number 22 Sel 2196 has been examined. The magazine established by Ahmed Bâdî in 19. century includes poems of 152 poets who lived during 6-19. centuries. The magazine also includes persian, Arabic poems and prose parts. İt can’t be stated thet the magazine reflects a certain system althought it has some parts based on repeated voice and prosody. İn this study, the translation text of the magazine is written; the poems of the poets mentioned in the magazine are compared with accesible published collected poems, the differences are stated through cross references, the centuries during which the poets lived and the repeated voices they used in their poems and the verses are shown by means of tables. Also nabi’s and ali’scollection of proses are translated anda re compared with published works.