Kayıt dışı ekonomi ile mücadelede muhasebe meslek mensuplarının rolü: Adıyaman-Gaziantep örneği

Abstract

Ülkemizin önemli ekonomik sorunlarından biri olan kayıt dışı ekonomi; rekabet gücünü önemli ölçüde etkilemekte, kamu finansman yapısının sağlıklı işlemesine engel olmaktadır. Devletin eğitim, sağlık ve yatırım gibi fonksiyonlarını yerine getirmesi sürekli ve sağlam gelirlere sahip olması sonucunda gerçekleşmektedir. Devletin bu fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için en önemli kaynaklardan birisi vergi gelirleridir. Ekonomide haksız rekabetin önlenmesi, ekonomik gelişmelerin sağlıklı bir seyir izlemesi ve sağlam bir sosyal güvenlik yapısının tesis edilmesi için kayıt dışı ekonomi ile mücadele büyük önem taşımaktadır. Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede başarı sağlanabilmesi, ilgili tüm kurum ve kuruluşların katkıları ile hazırlanan etkin bir izleme ve değerlendirme sisteminin oluşturulmasına ve başta kamuoyu olmak üzere tüm kesimlerin desteğine bağlı bulunmaktadır. En büyük desteği de muhasebe hizmeti veren meslek mensupları sağlayabilir. Meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi ile ilgili bilgilerinin ve ilgilerinin bulunması, mükellef ve kamu kurumları arasında köprü ve aracı olmalarından dolayı düşüncelerinin ve önerilerinin bilinmesinde büyük fayda vardır. Bu çalışmanın amacı muhasebe meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi nedenleri ve çözüm önerileri konularındaki fikir, düşünce ve önerilerini araştırmaya yöneliktir. Çalışmanın birinci bölümünde, araştırmanın amacı, önemi, kısıtları ve varsayımlarına yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde kayıt dışı ekonomi üzerinde durulmuş, etkileri ve nedenleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde kayıt dışı ekonominin önlenmesine yönelik uygulamalara yer verilmiştir. Dördüncü bölümde ise muhasebe mesleğini icra eden meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi algısını ortaya çıkarmak, fikirlerini ve çözüm önerilerini öğrenmek amacıyla yapılan uygulamalardan elde edilen bulguların analiz ve değerlendirilmesine yer verilmiştir. Son bölümde, araştırmadan elde edilen sonuç ve öneriler yer almaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi ölçeği alt boyutlarından algı düzeyi ve fikir düzeyinin orta çözüm önerisi düzeyinin ise yüksek olduğu belirlenmiştir. Kayıt dışı ekonomi ölçeğinin algı ve fikir boyutunun orta düzeyde olması meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi konusundaki reflekslerinin zayıfladığı, çözüm önerisi boyutunun yüksek olmasının ise meslek mensuplarının çözüm noktasında sorumluluk alabilecekleri şeklinde yorumlanabilir.

Being one of the major economic problems of our country, informal economy does significantly affect competitiveness, and hinder the healthy functioning of public finance. The State, to fulfill its education, health and investment functions, must have a continuous and stable income. State tax revenues are one of the most important resources in order to fulfill these functions. Fight against informal economy is crucial for the prevention of unfair competition in the economy, a healthy trend of economic development, and a robust establishment of a social security structure. To ensure success in the fight against informal economy is primarily dependent on the creation of an effective monitoring and evaluation system prepared with all relevant institutions’ and organizations’ contributions, and on the support of all sectors including especially public opinion. The biggest support can be given by the members of the profession providing accounting services. Because of the information and interests about the informal economy the members of profession have, and of the because they are the bridge and intermediaries between public institutions and taxpayers, there are great benefits to know their thoughts and recommendations. This study is intended to research the ideas, thoughts and suggestions of accounting professionals on the issues of the causes of and solutions for the informal economy. In the first part of the study, the purpose, the importance, the constraints and assumptions of the research are addressed. In the second part of the study, the informal economy is focused on, and its impacts and causes are explained. The third section outlines the applications to prevent the informal economy. The fourth chapter comprises analysis and evaluation of the data obtained from the applications to reveal the informal economy perceptions of professionals who practice the profession of accountancy, and to learn about their ideas and suggestions and tips. The final section includes the conclusions and recommendations derived from the research. According to the survey, from the scale of the sub-dimensions of the informal economy, the level of perception and opinion of the members of profession is determined to be mid-level while the level of proposal for solutions is determined to be high. The mid-level scale of perception and idea in the informal economy can be interpreted in the view that the reflexes of members of the profession on unregistered economy are weakened, while the high level of proposals for the solution can be interpreted in the view that members of the profession can take responsibility for solutions.