Ülkemizin önemli ekonomik sorunlarından biri olan kayıt dışı ekonomi; rekabet
gücünü önemli ölçüde etkilemekte, kamu finansman yapısının sağlıklı işlemesine
engel olmaktadır. Devletin eğitim, sağlık ve yatırım gibi fonksiyonlarını yerine
getirmesi sürekli ve sağlam gelirlere sahip olması sonucunda gerçekleşmektedir.
Devletin bu fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için en önemli kaynaklardan birisi
vergi gelirleridir. Ekonomide haksız rekabetin önlenmesi, ekonomik gelişmelerin
sağlıklı bir seyir izlemesi ve sağlam bir sosyal güvenlik yapısının tesis edilmesi için
kayıt dışı ekonomi ile mücadele büyük önem taşımaktadır.
Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede başarı sağlanabilmesi, ilgili tüm kurum ve
kuruluşların katkıları ile hazırlanan etkin bir izleme ve değerlendirme sisteminin
oluşturulmasına ve başta kamuoyu olmak üzere tüm kesimlerin desteğine bağlı
bulunmaktadır. En büyük desteği de muhasebe hizmeti veren meslek mensupları
sağlayabilir. Meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi ile ilgili bilgilerinin ve
ilgilerinin bulunması, mükellef ve kamu kurumları arasında köprü ve aracı
olmalarından dolayı düşüncelerinin ve önerilerinin bilinmesinde büyük fayda vardır.
Bu çalışmanın amacı muhasebe meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi
nedenleri ve çözüm önerileri konularındaki fikir, düşünce ve önerilerini araştırmaya
yöneliktir. Çalışmanın birinci bölümünde, araştırmanın amacı, önemi, kısıtları ve
varsayımlarına yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde kayıt dışı ekonomi üzerinde durulmuş, etkileri ve nedenleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde kayıt dışı
ekonominin önlenmesine yönelik uygulamalara yer verilmiştir. Dördüncü bölümde
ise muhasebe mesleğini icra eden meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi algısını
ortaya çıkarmak, fikirlerini ve çözüm önerilerini öğrenmek amacıyla yapılan
uygulamalardan elde edilen bulguların analiz ve değerlendirilmesine yer verilmiştir.
Son bölümde, araştırmadan elde edilen sonuç ve öneriler yer almaktadır.
Araştırma sonuçlarına göre, meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi ölçeği
alt boyutlarından algı düzeyi ve fikir düzeyinin orta çözüm önerisi düzeyinin ise yüksek
olduğu belirlenmiştir. Kayıt dışı ekonomi ölçeğinin algı ve fikir boyutunun orta
düzeyde olması meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomi konusundaki reflekslerinin
zayıfladığı, çözüm önerisi boyutunun yüksek olmasının ise meslek mensuplarının
çözüm noktasında sorumluluk alabilecekleri şeklinde yorumlanabilir.
Being one of the major economic problems of our country, informal economy does
significantly affect competitiveness, and hinder the healthy functioning of public
finance. The State, to fulfill its education, health and investment functions, must have
a continuous and stable income. State tax revenues are one of the most important
resources in order to fulfill these functions. Fight against informal economy is crucial
for the prevention of unfair competition in the economy, a healthy trend of economic
development, and a robust establishment of a social security structure.
To ensure success in the fight against informal economy is primarily
dependent on the creation of an effective monitoring and evaluation system prepared
with all relevant institutions’ and organizations’ contributions, and on the support of
all sectors including especially public opinion. The biggest support can be given by
the members of the profession providing accounting services. Because of the
information and interests about the informal economy the members of profession
have, and of the because they are the bridge and intermediaries between public
institutions and taxpayers, there are great benefits to know their thoughts and
recommendations. This study is intended to research the ideas, thoughts and suggestions of
accounting professionals on the issues of the causes of and solutions for the informal
economy. In the first part of the study, the purpose, the importance, the constraints
and assumptions of the research are addressed. In the second part of the study, the
informal economy is focused on, and its impacts and causes are explained. The third
section outlines the applications to prevent the informal economy. The fourth chapter
comprises analysis and evaluation of the data obtained from the applications to
reveal the informal economy perceptions of professionals who practice the
profession of accountancy, and to learn about their ideas and suggestions and tips.
The final section includes the conclusions and recommendations derived from the
research.
According to the survey, from the scale of the sub-dimensions of the informal
economy, the level of perception and opinion of the members of profession is
determined to be mid-level while the level of proposal for solutions is determined to
be high. The mid-level scale of perception and idea in the informal economy can be
interpreted in the view that the reflexes of members of the profession on unregistered
economy are weakened, while the high level of proposals for the solution can be
interpreted in the view that members of the profession can take responsibility for
solutions.
