Sosyal Bilgiler dersi, sosyal bilimler alanındaki birçok disiplinin çalışma
yöntemini ve içeriğini çocuklara öğretmeyi amaç edinmektedir. Bu disiplinlerden biri
de arkeolojidir. Arkeoloji ile ilgili konular çoğunlukla 6. sınıf düzeyinde öğrencilere
verilmektedir. Ancak arkeoloji konularının okul dışı uygulamalarla yapılmasının
önünde engeller mevcuttur. Bu tezin amacı da arkeoloji konularının sınıfta yaparak
yaşayarak öğrenilmesini sağlayarak öğrencilerde tarihsel düşünme becerilerini
geliştirmektir. Bu çalışma arkeoloji konularının sınıf içi uygulamalarla öğrenimini
sağlaması ve öğrencilerin tarihsel düşünmelerini geliştirmesi açısından önemli olup
“eylem araştırması modeli” ile çalışılmıştır. Araştırmanın problem durumunu tespit
etmek amacıyla Adıyaman ilinde altı okulda toplam 218 öğrenciye ön tarama anketi
uygulanmıştır. Anketin anketi verileri ile problem durumu tespit edilmiş ve eylem
planı geliştirilmiştir. Ön tarama anketinin uygulandığı okullardan biri eylem
araştırmasının uygulanması amacıyla seçilmiştir. Eylem planına uygun arkeolojik kazı
simülasyonu,arkeovaryum ve istasyon etkinlikleri uygulanmıştır. Bu uygulamaların
sonucunda eylem planının uygulandığı sınıfa yarı yapılandırılmış görüşme formu
uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunun verilerinin analizi yapılarak
kategoriler oluşturulmuş, veriler frekans ve yüzdelik oranlar kullanılarak
yansıtılmıştır. Etkinliklerin öğrencileri oldukça memnun ettiği ve etkinliklerin
öğrencilerde tarihsel düşünme becerilerini geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.
The lesson of Social Studies aims to teach method and content of several
disciplines in social sciences field to the children. The subjects related to archeology
are mostly trained to 6th grade children. However, many factors those are obstacles to
be taught in place of archeology. The main purpose of this research was to reveal the
effect of in-class learning archeology through experience upon developing the
historical thinking skills of 6th grade students. In order to actualize this aim, action
research which is one of the qualitative research methods was used. During the action
research process, pre-screening questionnaire was performed to reveal the experience,
pre-knowledge and affective potential related to archeology of 218 students in 6
middle schools in Adıyaman and an action plan was created as result of interpreting
the data obtained from this screening. A 6th grade class of 1 Aralık Middle School was
selected for application to conduct this action research. In according to the action plan
the application was conducted to use Archeological Excavation simulations, station
tecnic and mound analysis.After the practice, semi-structured interviews were
performed with 26 students, and some of the findings obtained related to the solution
of problem were interpreted depending upon these interviews. After deciphering the
questions asked in semi-structured interviews, and transferring into Word file, the
content analysis was performed and the categories were created. In a classroom
environment, archeological excavation studies were enjoyed by the students and their
historical thinking skills was developed by this action research.
