Küresel rekabetin yaşandığı günümüzde işletmelerin başarılı olabilmesi için
kendilerini sürekli yenilemeleri ve geliştirmeleri kaçınılmazdır. Artık geçmişte
uygulanan üretim ve ticaret anlayışı geçerliliğini yitirmeye başlamıştır. Geçmişte
mamullerin üretilmesi, fiyatlandırılması ve pazarlanması gibi konular üzerinde ciddi
anlamda durulmamaktaydı ve söz konusu faaliyetler her hangi bir yönteme
dayandırılmamaktaydı.
Günümüzde, iletişim araçlarının yaygınlaşması, tüketici haklarının daha çok
bilinir ve korunur olması ve müşterilerin istedikleri pazarlara ulaşıp mamuller
arasında fiyat, kalite gibi konularda seçim yapabilir hale gelmesi; işletmeleri
mamullerin üretilmesi, fiyatlandırılması ve pazarlanması gibi konularda daha doğru
ve güncel bilgilerle çalışmaya yönlendirmiştir.
Bunun sonucunda ortaya çıkan stratejik maliyet yöntemlerinden biri olan
Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, daha doğru ve güvenilir bir maliyet bilgisi sunmak
amacıyla geleneksel maliyet yöntemlerine bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır.
Geleneksel maliyet sistemleri, maliyetleri hacim tabanlı olarak mamullere
yüklediğinden; bazı mamullere olduğundan daha çok, bazılarına ise olduğundan daha
az maliyet yüklenmesine sebep olmaktadır. Geleneksel maliyet sistemi, kaynakları
mamullerin tükettiği varsayımına dayanmaktadır.
Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ise, maliyetleri hacim tabanına göre değil
faaliyet tabanına göre mamullere yüklemektedir. Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, ilk
olarak üretim işletmeleri için tasarlanmış ilerleyen yıllarda Faaliyet Tabanlı
Maliyetlemenin hizmet işletmeleri için de uygun bir yöntem olacağı tespit edilmiş ve
bu işletmelerde de uygulanmaya başlanmıştır.
Tezde de bir halı üretim işletmesinde uygulama yapılmıştır.
In order to be successful for businesses in our current global competition, it is
inevitable to renew and develop themselves continually. The conception of
production and trade practices in the past has begun to lose its importance. In the
past, the issues such as production of products, pricing and marketing activities
weren’t overemphasized and such activities weren’t based on any methods.
Nowadays, the spread of the means of communication, the awareness of
consumer rights being more well-known and protected by laws and the consumers
being able to reach any markets they demand and choose any price and quality
among the products have directed the enterprises to work in the light of more
accurate and up-to-date information on issues such as producing goods, pricing and
marketing.
The Activity Based Costing, which is one of the resulting strategic costing
methods, has emerged as an alternative to traditional cost methods in order to
provide more accurate and reliable information on cost. As the traditional cost
systems have added the costs as traditional-based on products, they have resulted in
adding much or less cost on some products than they should. Traditional cost system
bases on the assumption that the products consume the resources.
Activity-Based Costing doesn’t add the costs on products according to the
base volume, but it adds according to the activity-base. Activity-Based Costing was
first designed for manufacturing enterprises and in the coming years it was
established that it would also be an appropriate method for service businesses, and as
a result of this it was started to be implemented in these enterprises, too.
An application was performed in a carpet manufacturing enterprise in this
thesis as well.
