Muhammed Nergisî (öl.1635), Bosna’da doğmuş, ilk öğrenimini tamamladıktan
sonra İstanbul’a gelmiş ve eğitimini burada devam ettirip kadılığa kadar
yükselmiştir.
Eserlerini oluştururken kullandığı dil ve uslup Nergisî’nin önemli
özelliklerindendir. Süslü ve sanatlı bir dil kullanmakta oldukça ileri bir düzeye
çıkmış, Türk Edebiyatında süslü nesir diye bilinen edebî türü, Veysî ile birlikte
zirveye çıkarmıştır. Onun diğer bir önemli özelliği de hikâyeciliğidir. Kaleme aldığı
eserlerde günümüz hikâyeciliğinin izleri görülür. Bu yönüyle de Nergisî dikkatleri
üzerine çekmiştir. Hikayelerinde günlük hayatı işleyen temalar kullanması ve
gerçekçi tasvirlerde bulunması onun çarpıcı özelliklerindendir. Türk Edebiyatı’nda
ilk defa nesirlerden oluşmuş bir “Hamse” sahibi olması hasebiyle de Nergisî önemli
bir nesir üstadıdır.
Bu çalışma, Nergisî’nin Hamse adlı eserinin içerisinde yer alan El-Akvâlü’l-
Müselleme Fi-Gazâvâti’l-Mesleme üzerine yapılmıştır. İstanbul’un fethini anlatan
yapıt, Muhyiddin-i Arabî’nin Muhadaratü’l-Ebrâr ve Müsâmerâtü’l-Ahyâr adlı
eserinin tercümesidir. Hamd, sebeb-i teʻlif ve hatime dışında dokuz bölümden
oluşmaktadır.
Bu tez çalışması, Nergisî’nin hayatı, sanatı ve eserleri ile birlikte eserin beş
farklı nüshadan tenkitli transkripsiyonunu ve genel dizini içermektedir.
Mohammad Nergisî (d.AC.1635), was born in Bosnia, came to Istanbul after
completing initial education and training has risen to should continue here.
Nergisî’s used language and style is the most important his feature in creating
works. He went to a very advanced in using ornate and artful of a language. He also
raised peak the literary genre known as ornate prose with Veysî in Turkish literature.
Another his important feature is narrator. He gathered attention by writing modern
works of art in the style of the story. İn his stories, functioning daily life themes and
realistic depictions are outstanding. Nergisî is also important man of letter who has
been regarded have a “Hamse”ye that at fırst tıme formed prose in Turkish literature.
El-Aḳvâlü’l-Müselleme Fi-Gazâvâti’l-Mesleme that located within Hamse
and known as its work is the basis of this study. This study is composed from nine
departure excluding Praise, The Reason Copyrıght and Outcome.
This thesis contains Nergisî’s life, his art, transcription of five different copy
and general index.
