El-Akvâlü’l-Müselleme Fi-Gazâvâti’l-Mesleme (metin-dizin)

Abstract

Muhammed Nergisî (öl.1635), Bosna’da doğmuş, ilk öğrenimini tamamladıktan sonra İstanbul’a gelmiş ve eğitimini burada devam ettirip kadılığa kadar yükselmiştir. Eserlerini oluştururken kullandığı dil ve uslup Nergisî’nin önemli özelliklerindendir. Süslü ve sanatlı bir dil kullanmakta oldukça ileri bir düzeye çıkmış, Türk Edebiyatında süslü nesir diye bilinen edebî türü, Veysî ile birlikte zirveye çıkarmıştır. Onun diğer bir önemli özelliği de hikâyeciliğidir. Kaleme aldığı eserlerde günümüz hikâyeciliğinin izleri görülür. Bu yönüyle de Nergisî dikkatleri üzerine çekmiştir. Hikayelerinde günlük hayatı işleyen temalar kullanması ve gerçekçi tasvirlerde bulunması onun çarpıcı özelliklerindendir. Türk Edebiyatı’nda ilk defa nesirlerden oluşmuş bir “Hamse” sahibi olması hasebiyle de Nergisî önemli bir nesir üstadıdır. Bu çalışma, Nergisî’nin Hamse adlı eserinin içerisinde yer alan El-Akvâlü’l- Müselleme Fi-Gazâvâti’l-Mesleme üzerine yapılmıştır. İstanbul’un fethini anlatan yapıt, Muhyiddin-i Arabî’nin Muhadaratü’l-Ebrâr ve Müsâmerâtü’l-Ahyâr adlı eserinin tercümesidir. Hamd, sebeb-i teʻlif ve hatime dışında dokuz bölümden oluşmaktadır. Bu tez çalışması, Nergisî’nin hayatı, sanatı ve eserleri ile birlikte eserin beş farklı nüshadan tenkitli transkripsiyonunu ve genel dizini içermektedir.

Mohammad Nergisî (d.AC.1635), was born in Bosnia, came to Istanbul after completing initial education and training has risen to should continue here. Nergisî’s used language and style is the most important his feature in creating works. He went to a very advanced in using ornate and artful of a language. He also raised peak the literary genre known as ornate prose with Veysî in Turkish literature. Another his important feature is narrator. He gathered attention by writing modern works of art in the style of the story. İn his stories, functioning daily life themes and realistic depictions are outstanding. Nergisî is also important man of letter who has been regarded have a “Hamse”ye that at fırst tıme formed prose in Turkish literature. El-Aḳvâlü’l-Müselleme Fi-Gazâvâti’l-Mesleme that located within Hamse and known as its work is the basis of this study. This study is composed from nine departure excluding Praise, The Reason Copyrıght and Outcome. This thesis contains Nergisî’s life, his art, transcription of five different copy and general index.