Osmanlı Devleti’nin en önemli yargı organı Şer‘i Mahkemelerdir. Devletin
muhtelif devirlerdeki hukukî, iktisadî, dinî, askerî ve idarî müesseseleri hakkında çok
değerli bilgiler bu mahkemelerin defterlerinde bulunmaktadır. Bu belgeler din, dil,
renk farkı gözetmeksizin bütün teb‘a ile ilgili olayları ve bu olayları ilgilendiren
mahkeme kararlarını ve idari düzenlemeleri ihtiva etmektedir.
Bu çalışma 282 numaralı Hısn-ı Mansûr (Adıyaman) H. 1315/1316
M.1898/1899 Şer‘iyye Sicilidir. Çalışmamızın başında Osmanlı hukuk sistemi ve
Şer‘iyye Sicillerinin tanımı, ortaya çıkışı, tarihi gelişimi, Şer‘iyye Sicillerinin önemi
ile 282 numaralı Adıyaman Şer‘iyye Sicilini ana hatlarıyla ele alarak izah etmeye
çalıştık.
Çalışma da toplam 114 belgenin içerisinde darp, cerh, hırsızlık, ziraat
ürünlerinin tahrip edilmesi, haneye tecavüz gibi konular bulunmaktadır. Bu davaların
mahkemeye intikali ve mahkemenin nasıl karar verdiğini işlemektedir.
The most important judicial body of the Ottoman Empire is Shariah courts. İn
the books of such courts, there is valuable information about the legal, economic,
religious, military and administrative institutions of State’s different eras. Paying no
attention to which religion, language and nation public have, not only these
documents include the events about the whole public, but also they include verdicts
and administrative regulations about these events.
This study is Shari'a Registry numbered 282, Hısn-ı Mansûr (Adıyaman) (H.
1315/1316 M.1898/1899). At the beginning of our study, we tried to explain the
Ottoman legal system and shari’a registries, when they occurred, historical
development, the importance of shari’a registries and Shari’a Registry numbered 282
Adıyaman with its main lines.
In the 114 documents of the study, there are issues such as assault,
wounding, theft, destruction of agricultural products and trespass. It handles how
such cases are taken to the court and how the courts have decided.
