2012-2018 yılları tıbbi atıklarının nüfus ile ilişkilendirilmesi ve mevcut bertaraf yöntemlerinin incelenmesi

Abstract

Teknolojik gelişmeler ve buna bağlı olarak sağlıklı bir toplum olma yolundaki ilerlemeler sonucunda çevreyle insan sağlığını tehdit edebilecek atıklar da ortaya çıkmaktadır. Tehlikeli kabul edilen atıkların bir kısmı da tıbbi atıklardır. Bu tıbbi atıklar hastaneler, laboratuvarlar, aile sağlığı merkezleri, diş hekimleri gibi yerlerden meydana gelmektedir. Yapılan bu çalışmada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Çevre Müdürlüklerince hazırlanan 2012-2018 yılları İl Çevre Durum Raporları incelenerek illere ve bölgelere göre tıbbi atıkların durumları değerlendirilmiştir.. Akdeniz bölgesinde Hatay, Mersin, Antalya ve Adana; Doğu Anadolu Bölgesinde Elazığ, Van, Erzurum ve Malatya; Ege Bölgesinde İzmir; Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Şanlıurfa, Diyarbakır ve Gaziantep; İç Anadolu Bölgesinde Kayseri, Konya ve Ankara; Karadeniz Bölgesinde Bolu, Çorum, Tokat, Ordu, Zonguldak, Trabzon, Samsun ve Marmara Bölgesinde ise İstanbul’da toplanan atık miktarı bölgelerin ortalamasından yüksek olduğu belirlenmiştir. Elde edilen verilerle illerin nüfus bilgileri kullanılarak doğrusal regresyon analizi yardımıyla nüfus-tıbbi atık ilişkileri incelenmiştir. Sonuç olarak ilişki yıllara göre artış göstermektedir. Türkiye’deki bertaraf yöntemlerine bakıldığında 3 ilde yakma ve 54 ilde sterilizasyon tesisi olduğu görülmüştür. Herhangi bir bertaraf tesisi olmayan 25 il ise topladıkları tıbbi atıkları kendilerine en yakın tesise göndermektedir. Yapılan bu çalışmayla Türkiye’deki tıbbi atıkların envanteri çıkarılarak diğer çalışmalara öncülük etmesi amaçlanmıştır.

As a result of technological developments and progress to become a healthy society, wastes which may threaten the environment and human health, are also emerging. Some of the wastes considered hazardous are medical wastes. These medical wastes are generated in hospitals, laboratories, family health centres and dentists. In this study, a medical waste inventory was prepared according to the provinces and regions, by examining the Provincial Environmental Status Reports for 2012-2018 years of the Ministry of Environment and Urbanization. The amount of wastes collected in Hatay, Mersin, Antalya and Adana in the Mediterranean region; Elazığ, Van, Erzurum and Malatya in the Eastern Anatolia Region; İzmir in the Aegean Region; Şanlıurfa, Diyarbakır and Gaziantep in the South-eastern Anatolia Region; Kayseri, Konya and Ankara in the Central Anatolia Region; in Bolu, Çorum,Tokat, Ordu, Zonguldak, Trabzon, Samsun in the Black Sea Region; and in İstanbul of Marmara Region, are higher than the average of the regions. The data and relationships were also examined with the help of linear regression analysis by using the population information of the provinces. As a result, it has been determined that the relationship has increased over the years. When the disposal methods in Turkey were examined, three incineration facilities were determined to be in the three provinces and sterilization facility in 54 provinces. Twenty-five provinces without any disposal facilities send the medical wastes which they collect to the nearest facility. In this study, by subtracting the inventory of medical waste in Turkey, it is intended to lead to other studies.