19. yüzyılın ortalarında vergi kayıtlarına göre Nevrekop ve Razlık Kıptileri

Abstract

Osmanlı Devleti, kuruluşundan yıkılışına kadar sınırları içerisinde farklı aidiyetlere mensup olan toplulukları bünyesinde barındırmıştır. Osmanlı toplum düzeni çeşitlilikler üzerine inşa edilen bir düzen olup, bu mozaik toplum modeli inanç farklılıklarına göre şekillenmiş ve kanun yoluyla güvence altına alınmıştır. Bu model sosyo-kültürel ve dinî plânda çoğulcu bir nitelik taşımaktadır. Osmanlı devletindeki bu çoğulculuk, farklılıkları güvence altına alma ve sürdürme şeklinde anlaşılmış ve uygulamaya konulmuştur. Buna göre Osmanlı Devleti’nde toplumun farklı dinî ve kültürel kesimleri bir araya gelebilir, ancak kendileri olmaktan çıkmazlar, her grup veya cemaat kendi dini özelliklerini, dilini, kültürünü, fikirlerini ve yaşama şeklini korur ve sürdürürlerdi. Osmanlı Devleti’ndeki bu çok kültürlülük, Osmanlı millet sisteminin de yapı taşını oluşturmuştur. Kıptiler de Osmanlı toplumu içerisinde yer alan bir topluluktur. Ortaya konulan bu çalışma da Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi’nde bulunan vergi defterlerinden/kayıtlarından yola çıkılarak 19. Yüzyıldaki Nevrekop ve Razlık kazasında yaşayan Müslüman/Hırisitiyan Kıptiler hakkında çıkarımda bulunulmaya çalışılmıştır.

The Ottoman State accommodated communities belonging to different belongings within its borders from its establishment to its collapse. The Ottoman social order is a structure built on diversity, and this mosaic society model is shaped according to differences in belief and is secured by law. This model has a pluralistic character in socio-cultural and religious plan. This pluralism in the Ottoman state was understood and implemented in the form of securing and sustaining differences. Accordingly, different religious and cultural sections of the society could come together in the Ottoman Empire, but they would not cease to be themselves. Each group or congregation maintained and continued its own religious characteristics, language, culture, ideas, and way of living. This multiculturalism in the Ottoman State was the building block of the Ottoman nation system. Copts are also a community within the Ottoman society. In this study, it was tried to make an inference about Muslim / Christian Copts who lived in 19th century in Nevrekop and Razlık districts based on the tax books / records in the Ottoman Archives of the Presidential State Archives Directorate.