Atatürk'ün kültür kurumlarından biri olarak Adıyaman Halkevi (1938-1951)

Abstract

Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyetin ilanından sonra İnkılâpları hayata geçirirken kültür ile alakalı çalışmalara da yer vermiştir. Türk Ocaklarının 1931’de kapatılması üzerine topluma yönelik sosyal ve kültürel faaliyetlerde bulunacak çağdaş bir kültür kurumuna ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle modern bir toplum düzeyine ulaşmak amacıyla, bir kültür kurumu olarak düşünülen halkevleri Atatürk’ün direktifleri doğrultusunda 1932’de açılmıştır. Halkevlerinin açılması ülkede önemli bir sosyo- kültürel atılımın yaşanmasına ve gelişimine yol açmıştır. Ülke çapında yaygınlaştırılan Halkevleri gerçekleştirdiği faaliyetlerle, modernize olmaya çalışan yeni Türk Devleti ile halk arasındaki kopukluğu gidermeye çalışmıştır. Ayrıca Atatürk dönemi Türk inkılabının topluma anlatılması, demokratik kültürün oluşumu ve toplumsal değişmenin aracı olarak önemli görevler üstlenmişlerdir. Bu araştırma, Adıyaman’ın 13 yıllık kültürel ve sosyal yaşamına yönelik faaliyetlerde bulunan bir kurumun tarihine ışık tutmaktadır. Bir diğer ifade ile 1938-1951 yılları arasında faaliyet gösteren ve bu tarihlerde Adıyaman’ın önde gelen kültür kurumlarından birisi olma özelliği taşıyan Adıyaman Halkevi’nin yapmış olduğu çalışmaları ortaya koymaktadır. Başvurulan temel kaynaklar, döneme ait ulusal gazeteler, yerelde çıkan gazeteler, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne bağlı Cumhuriyet Arşivi’nde bulunan konuya ilişkin belgeler ile diğer araştırma ve inceleme eserlerdir.

While Ataturk was performing the Turkish Revolution, especially gave great importance to the National Culture. It has been found in important studies for investigate and uncover the Turkish National Culture. Upon the closure of the Turkish hearths, there was a need for an educational and cultural school for social and cultural activities. For this purpose, in order to reach a modern society level, the community centers considered as one of the important cultural institutions were opened in 1932 in accordance with the directives of Ataturk. The opening of the community centers led to the development and development of a vital socio-cultural breakthrough in the country. With the activities of the Republic, which is a cultural institution and spread throughout the country, The Community Centers were tried to break the gap between the new Turkish State and the people, who are not trying to modernize. They have undertaken important duties as the means of Atatürk's thought-gathering, the formation of democratic cultures and the means of social change. This research intends to shed light into 13-year social and cultural life of Adıyaman. In other words, it studies Adıyaman People's House's activities which functioned as one of the most important institutions in Adıyaman between 1938 and 1951. The subject matters scrutinized in this study can be classified as follows: Language and literature, history, fine arts, theater, sports, various courses and workshops, as well as some other domains of social life. Main resources applied to are national press news of the time including local newspapers, Adıyaman Peoples House Magazine, related documents in the archive of the Prime Ministry of Turkish Republic, and other academic research materials