İşletme düzeyinde çevre muhasebesi: bir uygulama

Abstract

20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren artan globalleşme üretimin boyutlarını değiştirmiş ve bu üretim sonucu oluşan zararlı atıkların oluşturduğu çevre kirliliği dünyanın ekolojik dengesini bozacak boyutlara ulaşmıştır. Dolayısıyla işletmeler çevresel faktörlere dikkat ederek üretimlerini devam ettirirken normal üretim maliyetleri ile birlikte çevre odaklı önleme kullanma ve zarar gibi birtakım ek maliyetlere de katlanmaları gerekmektedir. Özellikle tekdüzen muhasebe sisteminde çevre maliyetlerinin muhasebe sistemi içinde nasıl yer alacağı, nasıl sınıflanacağı, üretim maliyetlerine nasıl yükleneceği hususları araştırmacılar ve uygulamacılar için önem arz etmektedir. Bu çalışmada çevre maliyetleri kısaca tanıtılarak çevre maliyetlerinin muhasebe sisteminde nasıl yer alması gerektiği ve nasıl muhasebeleştirildiği anlatılmıştır. Çalışmanın uygulaması, kurşun, sülfürik asit ve plastik gibi çevre kirliliği unsurlarını yoğun olarak içeren bir sektör olan akümülatör sektöründen TO-RO-NA Endüstri Limited Şirketi’nde yapılmıştır. İşletmede çevre maliyetleriyle ilgili bir tasnif işlemi yapılarak işletmenin gerçek değerleri ile çevre maliyetleri muhasebeleştirilmiştir. Genel üretim giderleri dağıtılırken çevre gider yeri açılması ile dağıtımlar tamamlandığında işletmenin genel üretim giderleri kapsamında ne kadar çevresel maliyete katlandığı tespit edilmiş olur. Genel üretim giderleri, dağıtım öncesi genel üretim giderleri olarak gider çeşitlerine göre klasik olarak muhasebeleştirilir.

Rapid globalization since the last quarter of the 20th century not only has changed the size of the productions but also environmental pollution, which is created as an inevitable result of production, has reached to a size that affect the ecological balance. As the companies continue their productions taking environmental measures in account, on top of regular production costs, they now have to face up to additional environment-friendly, or environment damaging costs as well. That’s why the topics such as how these costs take place in accounting system, how they are classified, how they are added up to production costs pose importance to researchers and appliers. In this article, environmental costs are briefly introduced, and explained how they should take place in accounting system, and how they should be applied to the system. Application of the research has been practiced at TO-RO-NA Industry LTD, a company in accumulator sector, which is highly involved with environment polluting materials such as lead, sulphiric acid, and plastic. In the company, environmental costs are classified, and the actual value is recognized with the environmental costs. While sorting general production expenses, with adding a new slot for environmental costs, after the sorting, how much an establishment undergoes environmental costs in the aspect of general production expenses can be obtained. General production expenses are recognized classically as pre-sorting general production expenses based on the sort of expenses.