İslâm hukukuna göre mülkiyet ve mülkiyetin temellendirilmesi

Abstract

İnsan hayatının bütün alanlarını kapsayan İslâm hukuku, insanın eşyayla olan ilişkisine ve eşya üzerinde sabit olan sahiplenmenin mahiyetiyle ilgili genel nitelikli bazı ilkeler ortaya koymuştur. İslâm hukukunun temel kaynağı olan Kur’ân ve sünnettin mülkiyetle ilgili genel prensipleri çerçevesinde İslâm hukukçuları ilk dönemlerden itibaren mülkiyetin temellendirilmesi, çeşitleri, kazanılması ve kaybedilmesine dair görüşler ortaya koymuşlardır. İslâm hukukçuları mülkiyeti genel olarak zimmet teorisiyle temellendirmeye çalışmışlardır. Klasik literatürün genel yapısından dolayı İslâm hukukçuları mülkiyetle ilgili umumi görüşlerini borçlar ve eşya hukukunu ilgilendiren konuları işlerken ifade etmişlerdir. Bununla birlikte, bazı İslâm hukukçularının mülkiyetin mahiyetini ve tasnifini sistematik bir şekilde ele aldığı görülür. Son dönemlerde yapılan çalışmalar ise beşeri hukuk sistemlerinin konuyla ilgili tasnifleri dikkate alınarak yapılmıştır. İslâm hukukuna göre mülkiyet ve mülkiyetin temellendirilmesini konu alan bu çalışmada öncelikle mülkiyetin temel özelliklerine yer verilecek akabinde İslâm hukukçularının çok erken sayılabilecek bir dönemde mülkiyeti içsel olarak zimmet teorisiyle dışsal olarak ihraz, işgal, emek gibi unsurlarla nasıl açıkladıkları hususuna yer verilecektir.

Islamic law covering all spheres of human life has also established some general principles concerning the relation of man to an object and the nature of the proprietor constant on the object. Islamic lawyers have expressed opinions on the foundation, variety, acquisition and loss of property since the early periods on the basis of the general principles of the Qur'an and Sunnah, which is the fundamental source of Islamic law. Islamic lawyers have tried to base their property by zimmeh theory in general. Because of the general structure of the classical literatüre Islamic lawyers have expressed general opinion on ownership in the context of issues related to debts and property law. However, it can be seen that some Islamic lawyers have systematically dealt with the nature and classification of ownership. Recent studies have been made taking into account the classification of human legal systems. In this work, which deals with ownership and the foundation of property according to Islamic law, first of all will be given ownership. Then in a period that can be considered very early it will be mentioned how Islamic lawyers explain ownership in the way of zimmeh theory.