Kelime başında y foneminin düşmesi: Kâbûs-Nâme ve Türkiye Türkçesi ağızları örneği

Abstract

Ses, dili oluşturan en küçük yapı taşıdır. Sesler bir araya gelerek heceleri ve heceler de birleşerek kelimeleri oluşturur. Seslerdeki değişmeler, düşmeler ya da türemeler kelimenin başında, ortasında ya da sonunda gerçekleşebilir. Bu durum kelimelerin farklı söylenmesine ve zamanla da farklı yazılmasına neden olabilir. Türkçe, ses değişme, düşme ve türemelerinin gerçekleştiği dillerden biridir. Çünkü Türkçe, kökü çok eski tarihlere dayanan geçmişi boyunca geniş coğrafyalara yayılmış ender dillerden biridir. Bu yayılım ve dilin doğasında bulunan canlı bir varlık olma vasfı, Türkçenin dil özelliklerinin farklılaşmasında temel teşkil etmiştir. y foneminin kelime başında düşmesi hadisesi Eski Türkçeden bugüne Türkçede karşılaşılan önemli ses hadiselerinden biridir. Bu çalışmada, Türkiye Türkçesi ağızlarının dil yapısı bakımından temel dayanağı kabul edilen Eski Anadolu Türkçesi dönemi eserlerinden Kâbûs-nâme’deki kelime başındaki y foneminin düşmesi hadisesi incelenerek, bu hadisenin Türkiye Türkçesi ağızlarındaki yansımaları tespit edilecektir. Ayrıca, y foneminin düştüğü kelimeler Türkiye Türkçesi ağız gruplarında incelenecek ve bu kelimelerin tarihî Türk lehçelerindeki kullanımları üzerinde durulacaktır.

Sound is the smallest building block that forms the language. The sounds come together and the syllables and syllables combine to form words. Changes, sounds, or distortions in sounds may occur at the beginning, middle, or end of the word. This situation may cause the words to be said differently and may be written differently over time. Turkish is one of the languages in which sound changes, falls and descents occur. Because Turkish is one of the rare languages of its history, which is rooted in very large geographies. This spread and the inherent nature of language, being a living entity, has been the basis for the differentiation of the language characteristics of Turkish. The story of the fall of the beginning of the word phoneme is one of the important sound events encountered in Turkish from the old Turkish to the present. In this study, Turkey Turkish examining the fall event of mainstay accepted Old Anatolian Turkish period monuments from years at the beginning of words in Kâbûs-nîme phoneme in terms of language structure of the mouth, are reflected in these events in Turkey Turkish dialects will be determined. In addition, half of the phoneme words that fall to be examined in Turkey Turkish dialects group and will focus on the use of this word in the historical Turkish dialects.