Tanınırlık ve saydamlık derecesi bakımından deyimlerin anlaşılabilirliği

Abstract

Tarama modelindeki betimsel nitelikli bu araştırmada deyimlerin tanınırlık ve saydamlık derecesi açısından ne düzeyde anlaşıldığı araştırılmıştır. Katılımcılar, Antalya’da sosyo-ekonomik açıdan üç farklı okulda 6., 7. ve 8. sınıflarda öğrenimlerini sürdüren 229 öğrenciden oluşmuştur. Veriler araştırmacıların geliştirdiği deyimleri anlama düzeyi testi ile toplanmıştır. Bu testte tanınırlık ve saydamlık açısından üç farklı derecede 36 deyim yer almıştır. Katılımcılardan bir bağlam içinde verilen deyimlerin anlamlarını yazmaları istenmiştir. Veriler bu yanıtların içerik çözümlemesi yoluyla elde edilmiştir. Yapılan istatistiksel çözümlemeler sonucunda katılımcıların tanınırlık açısından yüksek dereceli deyimleri ve saydamlık açısından orta dereceli deyimleri daha iyi anladığı bulgulanmıştır. Tanınırlık düzeyi yüksek ve düşük olan deyimler ile saydamlık derecesi yüksek ve düşük olan deyimlerin anlaşılmasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Katılımcıların deyimleri anlama düzeyleri sınıflarına ve öğrenim gördükleri okulların sosyo-ekonomik derecelerine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Deyimlerin öğretimi sürecinde araştırmadan elde edilen bu bulguların dikkate alınması önerilmiştir

This descriptive survey model investigates the intelligibility of idioms in terms of familiarity and transparency. The research participants are 229 middle school students (grades 6, 7, and 8) from three schools and different socio-economic backgrounds in Antalya. The data was gathered through an idiom comprehension test implemented by the researchers. This test is composed of 36 idioms that differ on three levels in terms of familiarity and transparency. Participants were asked to write the meanings of idioms presented within a context. Upon a statistical analysis, it was discovered that the participants understood better those idioms ranking high in terms of familiarity and medium in terms of transparency. It was also discovered that there is a positive significant correlation between the intelligibility of idioms ranking high or low in terms of familiarity, and the intelligibility of idioms ranking high or low in terms of transparency. The participants’ intelligibility levels also varied due to the differences in their grade levels and in the socio-economic rankings of the schools they attend. The results of this research should be taken into account in processes of idiom instruction.