İlköğretim sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan halk kültürü ögelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Halk kültürü; üretilen, yaşatılan, sözlü veya yazılı olarak gelecek kuşaklara aktarılan, örgün olmayan ve geleneksel alanlarda yoğunlaşan ortak değer, davranışlarla yaşayış kalıplarının bütünüdür. Halk kültürünün gelecek nesillere aktarılmasının, kaçınılmaz bir süreç olan küreselleşme karşısında ulusal kimliklerin korunmasına katkı sağlayacağı kuşkusuzdur. Bunun gerçekleşmesinin yolu eğitim ve öğretimden geçmektedir. Halk kültürünün ilköğretimde genç kuşaklara aktarılabileceği en önemli derslerden bir sosyal bilgilerdir. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 4, 5, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders ve çalışma kitaplarında halk kültürü ögelerine ne düzeyde yer verildiğini ortaya koymaktır. Tarama modeli ve içerik analizi yöntemiyle yapılan araştırma sonucunda ders kitaplarında en çok mevsimlik bayramlar, çocuk oyunları, evlenme, işleme, kadın giysi-kuşam-süslemesi, yemek-yiyecek-içecek, Karagöz, atasözü, halk müziği/çalgısı, Türk halk oyunları, güreş ve cirit halk kültürü ögelerine yer verildiği tespit edilmiştir. Sosyal bilgilerin disiplinlerarası bir alan olması nedeniyle bu derse ait ders kitaplarında halk kültürünün bütün ögelerine yer verilebileceği örneklerle sunulmuştur.

Folk culture is a total of common values, behaviors and ways of living patterns produced, kept alive, transferred to the next generations orally or written, informal education and concentrating on traditional areas. There is no doubt that transferring folk culture to the next generations will contribute to the protection of national identities against globalization, an inevitable process. The way of its realization is based on education. One of the most important lessons in which folk culture can be transferred to the young generations in primary education is social studies. The aim of this research is to reveal to what extend folk culture elements were included in 4th,5th, 6th, 7th grade social studies textbooks and workbooks. At the end of the research, which was carried out with scanning model and content analysis, it was found that seasonal festivals, children's games, marriage, processing, women's clothing and dress-ornament, dining-food-beverage, Karagoz, proverbs, folk music/instrument, Turkish folk dances, wrestling, and javelin folk culture elements were mostly included in the textbooks. Since social studies is an interdisciplinary field, it was presented with samples that all the elements of folk culture can be included in social studies textbooks.