Çocuk yazınında ‘bilgilendirici metin’ olarak ‘köşe yazısı’

Abstract

Bu çalışmada, çocuk edebiyatı literatüründe kendine tam olarak yer bulamamış, çocuğa göreliği sorgulanan bilgilendirici metin türlerinden “köşe yazıları” sorunsallaştırılmıştır. Taranan çocuk edebiyatı kitaplarının büyük kısmında köşe yazılarına yeterince değinilmemiştir. Köşe yazılarını konu edinen kitaplarda ise köşe yazıları çok fazla ayrıntılı incelenmemiştir. Ayrıca alan yazınında “köşe yazıları” yerine daha çok “fıkra” adlandırması kullanılmaktadır. Çocuk edebiyatı üzerine kaleme alınmış kuramsal eserlerin fıkra bölümünde ise genellikle tanımla yetinilmiş daha çok halk edebiyatı ürünü olan fıkra konu edilmiştir. Çalışmada, çocuk edebiyatı kavramı üzerinde durulmuş, edebiyat-çocuk edebiyatı ayrımı tartışılmıştır. Çocuk edebiyatının anadil öğrenimine katkısı da araştırma konusu edilmiştir. Bunun yanında köşe yazısı türünün genel özellikleri verilerek köşe yazılarının çocuğun bedensel, ruhsal, zihinsel ve dil gelişimine katkısı vurgulanmıştır. Daha sonra ilköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarında köşe yazısı türüne ne kadar yer verildiği sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda ilköğretim ikinci kademe Türkçe öğretim programı bağlamında tema-kazanımlar gözetilerek ders kitabında yer alabilecek bir köşe yazısı metni oluşturulmuştur. Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır.

In this study, column which cannot be found a place to itself in the child literature and which is a type of informative text of which appropriateness is questioned to child is taken as a question. In most of the books that were scanned, “column” is not mentioned sufficiently, in the books in which “column” is mentioned, it is not studied in detail. Columns take its place under the title of anecdote in the literature. In the theoretical works written about child literature, anecdote part is just defined, and anecdote is mentioned as a type of folk literature. In this study, the concept of the child literature is emphasized, and the distinction between literature and child literature is discussed. Moreover, the contribution of column to the development of child’s physical, mental intellectual, and language development is emphasized by giving the general properties of column type of writing. Later, the question of how much the column type of writing emphasized in the Turkish course books is tried to be answered. At the end of the study, a text of column is written in the context of second level of primary Turkish programmes by taking the themes and outcomes into consideration. In this study, screening model is used.