xıx. yüzyılda Adıyaman Süryani ve Ermenileri arasında katolik misyonerlik faaliyetleri

Abstract

XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti’ndeki misyonerlik faaliyetleri diğer Osmanlı şehirleri gibi Adıyamanda’da ciddi boyutlara ulaşmıştır. Bu misyoner gruplarından Katolikler, Protestan misyonerler gibi Ermeniler ve Süryaniler üzerinde etkili olarak kendilerine bağlı ayrı bir cemaat oluşturmayı başarmışlardır. Adıyaman’daki Katolik cemaatin oluşmasında ilk dönemler Gregoryenlerin, Protestan faaliyetlerine tepki için Katolikliğe geçmelerinin önemi büyüktür. Son dönemlere doğru Katolikler, cemaatlerinin sayısını ayni ve nakdi yardımlar sayesinde arttırmışlardır. Adıyaman’da genel anlamda misyonerlik faaliyetlerinin bilhassa azınlık nüfusunun daha yoğun olduğu şehir merkezinde yoğunlaşmıştır. Adıyaman ve Besni’de oluşturulan Katolik cemaatlerinden özellikle Besni Ermenilerinin eğitime daha çok önem verdikleri görülmektedir. XIX. yüzyıl boyunca devletten habersiz bir şekilde inşaa ettikleri kiliselerin resmi izin almaları son dönemlerde gerçekleşmiş ve Katolik misyonerlerin Adıyaman ve çevresinde faaliyetleri I. Dünya Savaşı’na kadar devam etmiştir.

In the 19th century missionary activities in the Ottoman Empire made their presence felt, reaching even the city of Adıyaman. Out of the missionary groups, Catholics made success in forming a congregation that was loyal to them by affecting Armenians and Assyrians. Especially in-kind aid and financial aid that they offered made a big impact. But generally, it is seen that missionary activities were carried out most in the city centre of Adıyaman which had a dense minority population. It is seen that out of the Catholic congregations, Armenians from Besni cared much about education. They built churches throughout XIX th century without getting official permission from the state. It was recently given to them and Catholic missionaries continued their activities in Adıyaman and in its vicinity until World War I.