Demir çağında Kilikya’da politik yapı

Abstract

Asurluların Que olarak adlandırdıkları Ovalık Kilikya (Çukurova), Yeni Babil kaynaklarında Hume olarak geçmektedir. Asur kaynaklarında Dağlık Kilikya’nın tamamı veya en azından bir bölümü için kullanılan Hilakku’nun Yeni Babil metinlerindeki karşılığı ise Pirindu olmuştur. Birbirine tamamen zıt özelliklere sahip iki bölümden meydana gelen Kilikya; dağları, nehirleri, ovaları ve geçitleriyle coğrafi bir çeşitliliğe sahiptir. Gerek yerli yazıtlar ve gerekse Asur ve Yeni Babil metinleri, burada çok değişik özellikler gösteren coğrafi yapının politik çeşitliliği de beraberinde getirdiğini göstermiştir. Öyle ki, bütün Demir çağı boyunca bölgede yerel güçlerde çokluk ve siyasal sorunlarda hiyerarşinin egemen olduğu bir idarî yapının varlığına şahit olunmaktadır. Büyük kralın vassali durumundaki yerel küçük krallar ile sağlanan bu siyasal teşkilâtlanma, Yeni Asur Devleti döneminden başlamak kaydıyla, Makedonya kralı Büyük İskender’in işgaline kadar kesintisiz uygulanmıştır.

The plains of Cilicia (Çukurova), which was called Que by the Assyrians, is mentioned as Hume in the Neo-Babylonian sources. The equivalent of Hilakku, which is used for all of the Mountainous Cilicia or at least a part of it n the Assyrian sources, is Pirindu in the Neo-Babylonian texts. Cilicia, consisting of two different regions with completely opposite features; has a geographical dversity with its mountains, rivers, plains and straits. Both the local inscriptions as well as the Assyrian and Neo-Babylonian texts have shown that the geographical diversity had brought a political diversity, too. Thus, an administrational structure with a multiplicity in the local powers and a hierarchy in the political problems was prevalent in the region during the whole Iron Age. Starting from the Neo-Assyrian State, this political organisation, which was provided through the small local kingdoms that were the vassals of the big kingdoms had been applied without any interruption until the occupation of the Macedonian King Alexander the Great.