Türkiye – Ermeni ilişkilerinin dün ve bugününe ilişkin tartışmaları iki ülkenin meselesi
olmaktan çıkıp, değişik vesilelerle dünyanın pek çok ülkesinde ve uluslar arası platformlarda gündeme
gelen bir konu haline gelmeye başlamıştır.
Hiç kuşkusuz tartışmaların ana eksenini Birinci Dünya Savaşı yıllarında cereyan eden olaylar
oluşturmaktadır. Türkiye, konunun tüm boyutlarıyla tarihçiler tarafından ele alınmasını ve döneme
ilişkin arşiv belgelerinin konuya taraf tüm ülkelerin arşivlerinde incelenmesini önerirken, kimi ülkeler
tarihçileri yıldırmakta ve konu hakkında farklı görüş beyan eden bilim adamlarına müeyyide
uygulanması yönünde kararlar almaktadır.
Döneme ilişkin Türkiye Cumhuriyeti arşivlerinin büyük bölümü tarihçiler tarafından
incelenmiş ve çok sayıda bilimsel yayın ortaya konulmuştur. Türkiye aynı yaklaşımı diğer ülkelerden
de beklemektedir.
Biz bu makalemizde Osmanlı arşiv belgelerinden yola çıkarak o dönemde tam olarak ne
olmuştu sorusuna ışık tutmaya, yaşananlardan bir kesit sunmaya ve tehcir konusunun ayrıntılarına yer
vermeye çalışacağız.
The discussions about the Turkey-Armenia relations have been far away from belonging to
the two countries, but it has been a topic argued in many countries and on international platforms due
to various reasons.
For sure, the basis of the arguments is comprised by the events which occurred during the
World War I. While Turkey is suggesting the issue to be dealt by the historians with its all aspects and
the archives belonging to the period in both countries to be investigated; some countries are appalling
the historians and taking decisions to apply obligations to the scholars expressing different ideas. Most of the Turkish Republican archives belonging to the period have been investigated by
the historians and many academic papers have been published. Turkey is expecting the same attitude
from the other countries.
In this article, we are going to try to enlighten the question asking what really happened in
that time, to present a section from the experiences, and to give the details of the Emigration Issue
utilizing the Ottoman archival documents.
