Isıl işlem uygulanmış ni-25,5 at. %ta yüksek sıcaklık şekil hatırlamalı alaşımlarındaki yapısal özelliklerin ve martensitik faz dönüşümlerinin incelenmesi

Abstract

1 saat boyunca 800 °C, 900 °C ve 1000 °C’de gerçekleştirilen ısıl işlemin, Ni-25,5 at.% Ta yüksek sıcaklık şekil hatırlamalı alaşımının yapısal ve martensitik dönüşüm özellikleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. SEM-EDS analizleri ile gerçekleştirilen morfolojik gözlemler, ısıl işlemin alaşımın mikroyapısal özelliklerini doğrudan etkilediğini gösterdi. Isıl işlem uygulanmış numunelerin mikroyapısı, Ni3Ta anafazı içerisinde dağılmış olan Ni oranınca zengin Ni8Ta ve Ta oranınca zengin NiTa2 intermetalik bileşiklerinden oluşur. Bu ikincil fazlara ek olarak, ortorombik Ni3Ta fazı sadece 1000 o C’de ısıl işleme tabi tutulmuş numunede gözlenmiştir. XRD analizleri ile gerçekleştirilen yapısal analizler, numunelerin martensitik kristal yönelimlerinin ısıl işlemlerle değiştiğini göstermiştir. DSC ölçümleri, tüm numunelerin 200 o C’nin üzerindeki martensitik dönüşüm sıcaklıkları ile yüksek sıcaklık şekil hatırlama davranışı gösterdiğini ortaya koymuştur. Vickers mikro sertlik ölçümleri, alaşımın mikro sertliğinin özellikle 800 ve 900 o C’de uygulanan ısıl işlemlerden dramatik bir şekilde etkilendiğini gösterdi.

The effect of heat treatment performed at 800 °C, 900 °C and 1000 °C for 1 hour on structural and martensitic transformation properties of Ni-25.5 at.%Ta high temperature shape memory alloy has been examined. Morphological observations by SEM-EDS showed that the heat treatment affected directly microstructural properties of the alloy. Microstructure of the heat treated samples is composed of intermetallic Ni-rich Ni8Ta and Ta-rich NiTa2 compound in the Ni3Ta matrix. In addition to these phases, orthorhombic Ni3Ta phase was only observed in the sample heat-treated at 1000 o C. Structural investigations of alloy the samples by XRD indicated that the martensitic crystal orientation of the samples changed with heat treatments. DSC measurements revealed that all the samples displayed high temperature shape memory behavior with martensitic transformation temperatures of above 200 o C. Vicker’s microhardness measurements showed that the microhardness of the alloy influenced dramatically by applying heat treatments, especially at 800 and 900 o C.